Elkano eta garaiko euskal marinelen janzkera, 'Historias que se llevan puestas' podcastaren protagonistak

18 ABE, 2022
Lehen mundubiraren espedizioan parte hartu zuten itsasontzietako upeltegiak ehunezko piezaz beteta abiatu ziren, trukerako eta salerosketarako erabiliko zituztenak. Garai hartako marinelak bidaia luze haietako hainbat baldintza klimatikori aurre egiteko aukera ematen zien ekipaje oso batekin ontziratzen ziren.

Orain dela 500 urte, lehen mundubiraren garaian, Euskal Herriko janzkera tradizional eta propioa galduz joan zen,  kanpoko hainbat eraginen ondorioz. Aurrerapen teknologiko eta geografikoek beste kultura batzuei atea ireki zieten eta, pixkanaka, Euskal Herria beste leku batzuetako moda eta ohiturak hartuz joan zen. Euskal lurraldean ia osorik kontserbatu zen hizkuntza, kultura eta janzkera mundu osoko eraginekin nahasten hasi zen garai hartan.

Oihane Pardo Amarenak euskal moda-enpresako arduraduna da; Amarenak euskal ehun- eta kultura-ondarean sakontzen duen marka jasangarria da, ondoren modaren bidez ondare hori ezagutarazteko. Diseinatzaileak ikerketa bat egin zuen XVI. mendeko euskal marinelen janzkera tradizionalari buruz eta itsasoari lotutako beste lanbide batzuei buruz. Ikerketa horren ondorioz jaio zen 'Elkano' moda bilduma, lehen mundubiran eta euskal marinel eta baleazaleen janzkeran inspiratuta.

Hain zuzen ere, ehunek eta arropek munduari egindako lehen itzulian eta beste itsas espedizio batzuetan izan zuten paperari buruzko bitxikeriak dira protagonista markak sortu duen 'Historias que se llevan puestas' podcast berriaren lehen atalean. Podcastak Elkanoren bidaia, haren arrazoiak eta testuingurua gogorarazten ditu, baina, horrez gain, ontzietako upeltegiak Sanlucar de Barramedatik merkaturatu ahal izateko ehunezko piezekin kargatuta abiatu zirela adierazten du. Garai hartako jantzien kodexei egiten die erreferentzia, eta  itsasgizonek zeramatzaten jantzien inbentarioa zehazten du, San Juan baleontziaren dokumentazioan oinarrituta. Ontzi hori XVI. mendearen erdialdekoa zen, eta Ternuako balearen arrantzan aritzen zen. Marinel haiek, gainera, bazekiten beren jantziak egiten eta konpontzen, eta horretarako itsasontzietan ehungailu txikiak eta josteko tresnak zeuden.

Podcasta entzun nahi baduzu, jarraitu esteka hau.